Ujku i moçëm i diplomacisë flet për tre rezultate të luftës dhe ndëshkimin e Putinit

Në një intervistë për “The Spectator”, ish- Sekretari Amerikan i Shtetit Henry Kissinger ka folur për tre rezultatet të luftës në Ukrainë. Gazeta Express sjell fragmente të intervistës së 99 vjeçarit i cili ka shërbyer në administrata e Presidentit Richard Nixon dhe Gerald Ford duke luajtur rol të rëndësishëm në projektimin e politikave amerikanbe karshi BRSS, Kinës dhe luftës në Vietnam.

Andrew Roberts: Henri, në Davos, ju thatë se vija ndarëse midis Rusisë dhe Ukrainës duhet të kthehet në status quo ante, sepse ndjekja e luftës përtej kësaj pike mund ta kthejë atë në një luftë jo për lirinë e Ukrainës, por në një luftë kundër vetë Rusisë.  Ju u kritikuat për këtë, jo më pak nga z. Zelensky. Si do të gjejë bota një ekuilibër të ri pas kësaj, megjithatë lufta përfundon?

Henry Kissinger: Qëllimi i deklaratës së Davosit ishte të vinte në dukje se çështja e synimeve të luftës duhej të përballeshin përpara se momenti i luftës ta bënte atë politikisht të pamenaxhueshme.

Kur Zelensky komentoi, ai nuk e kishte lexuar atë që kisha thënë. Në deklaratat e tij më të fundit ai ka pranuar në thelb atë që unë përshkrova në Davos. Ai dha një intervistë për Financial Times [më 7 qershor] me të cilën pranoi rrënjësisht kuadrin bazë.

Korniza bazë është kjo: ka tre rezultate të mundshme të kësaj lufte – të tria janë ende deri diku të hapura.

Nëse Rusia qëndron aty ku është tani, ajo do të ketë pushtuar 20 për qind të Ukrainës dhe pjesën më të madhe të Donbasit, zonën kryesore industriale dhe bujqësore, dhe një rrip toke përgjatë Detit të Zi. Nëse do të qëndrojë atje, do të jetë një fitore, pavarësisht të gjitha pengesave që pësuan në fillim. Dhe roli i NATO-s nuk do të ketë qenë aq vendimtar sa mendohej më parë.

Rezultati tjetër është një përpjekje për ta dëbuar Rusinë nga territori që kishte fituar para kësaj lufte, duke përfshirë Krimenë, dhe më pas do të lindë çështja e një lufte me vetë Rusinë nëse lufta vazhdon.

Rezultati i tretë, të cilin e skicova në Davos, dhe që, sipas përshtypjes time, Zelensky e ka pranuar tani, është nëse Populli i Lirë mund ta pengojë Rusinë të arrijë ndonjë pushtim ushtarak dhe nëse vija e betejës kthehet në pozicionin ku filloi lufta, atëherë agresioni aktual do të jetë mposhtur dukshëm. Ukraina do të rindërtohet në formën që ishte kur filloi lufta: vija e betejës pas 2014. Ajo do të riarmatoset dhe do të lidhet ngushtë me NATO-n, nëse jo pjesë e saj. Çështjet e mbetura mund të lihen në negociata. Do të ishte një situatë e ngrirë për një kohë. Por siç e kemi parë në ribashkimin e Evropës, gjatë një periudhe kohore, ato mund të arrihen.

AR: Por asnjë nga këto tre rezultate, Henry, nuk e ndëshkon vërtet Putinin për agresionin e tij, apo jo?

HK: Përkundrazi. Nëse lufta përfundon siç kam skicuar në Davos, mendoj se do të jetë një arritje thelbësore për aleatët. NATO do të forcohet me shtimin e Finlandës dhe Suedisë, duke krijuar mundësinë e mbrojtjes së vendeve baltike. Ukraina do të ketë forcën më të madhe tokësore konvencionale në Evropë të lidhur me NATO-n ose një anëtar të saj. Rusisë do t’i jetë treguar se frika që ka varur mbi Evropën që nga Lufta e Dytë Botërore, e një ushtrie ruse që zbret – ushtria konvencionale që zbret në Evropë përtej kufijve të vendosur – mund të parandalohet nga veprimi konvencional i NATO-s. Për herë të parë në historinë e fundit, Rusisë do t’i duhej të përballej me një nevojë për bashkëjetesë me Evropën si një entitet, në vend që Amerika të ishte elementi kryesor në mbrojtjen e Evropës me forcat e saj bërthamore