Izraeli synon kontroll të plotë mbi Gazën, vendet arabe shprehin kundërshtim të forte

Në një hap të ri në konfliktin e gjatë në Lindjen e Mesme, qeveria izraelite ka miratuar një plan të kryeministrit Benjamin Netanyahu për të “mposhtur” Hamasin dhe për të “marrë kontrollin” e plotë të territorit të Gazës. Ky plan përfshin një pushtim ushtarak të pjesës së mbetur të enklavës që nuk kontrollohet ende nga ushtria izraelite, me synimin për të marrë në dorë edhe qytetin e Gazës.

Megjithëse Netanyahu nuk ka bërë një shpallje zyrtare të pushtimit, ai ka theksuar se Izraeli nuk ka për qëllim të qeverisë apo të mbajë Gazën në mënyrë të përhershme, por dëshiron vetëm të krijojë një “perimetër sigurie” dhe të delegojë më pas menaxhimin civil në duart e “forcave arabe”.

Ky plan ka ngjallur reagime të forta ndërkombëtare, sidomos nga vendet arabe dhe ato të Gjirit. Arabia Saudite, përmes Ministrisë së Jashtme, e ka dënuar me ashpërsi vendimin izraelit, duke e cilësuar atë si vazhdimësi e “krimeve të urisë, praktikave brutale dhe pastrimit etnik” ndaj popullit palestinez. Egjipti dhe Jordania kanë shprehur gjithashtu kundërshtimin e tyre të fortë ndaj këtij plani.

Ideja e dërgimit të një force arabe në Gaza, që u përmend që në muajt e parë të luftës, ka gjetur përkrahje të kufizuar. Vetëm Emiratet e Bashkuara Arabe janë treguar të gatshme për këtë hap, por vetëm në kushtet që Autoriteti Palestinez të ftohet dhe SHBA të kenë një rol kryesor në proces. Ekspertët vlerësojnë se asnjë vend arab nuk dëshiron të marrë përsipër “punën e ndytë” të Izraelit në Gaza.

Shtetet e Gjirit janë gjithashtu të shqetësuara nga vazhdimi i aneksimit të pjesëve të Bregut Perëndimor, gjë që pengon edhe përpjekjet diplomatike për zgjidhjen e dy shteteve. Kjo perspektivë e vështirësojnë pozitën e Arabisë Saudite, e cila përpiqet të mbajë rolin udhëheqës të çështjes palestineze në rajon, përballë presioneve amerikane dhe normalizimit me Izraelin.

Megjithë aktivitetin diplomatik më të madh të vendeve arabe dhe të Gjirit, ndikimi i tyre në ndryshimin e politikave izraelite mbetet i kufizuar. Normalizimi i marrëdhënieve me Izraelin, i nisur nga Marrëveshjet e Abrahamit të vitit 2020, vazhdon të mbetet i pandryshuar dhe i palëkundur në rajon.

Në këtë kontekst, Shtetet e Bashkuara, nën presidencën e Donald Trump, vazhdojnë të ushtrojnë presion për përshpejtimin e normalizimit mes vendeve të Lindjes së Mesme dhe Izraelit, duke e konsideruar atë një element kyç për stabilitetin rajonal. Megjithatë, për shkak të mungesës së presionit të mjaftueshëm ndaj Izraelit, situata në Gaza dhe në Bregun Perëndimor mbetet e tensionuar dhe pa zgjidhje.