Janë rritur presionet ndaj presidentit Biden për të rishqyrtuar kandidaturën e tij për garën presidenciale.
Zyrtarë të lartë të Partisë Demokratike, duke përfshirë së fundmi ish-presidentin Barack Obama, i kanë thënë Biden se kandidatura e tij po dëmton partinë dhe zvogëlon shanset për të fituar jo vetëm zgjedhjet e nëntorit, por edhe kontrollin e dy organeve të Kongresit.
Biden, së bashku me ndihmësit e tij të afërt, nuk ka treguar publikisht ndonjë shenjë për të hequr dorë nga gara, megjithëse një numër në rritje i raporteve në SHBA e përshkruajnë atë si më “të hapur” ndaj një mundësie të tillë.
Nëse ai dorëzohet para presionit dhe tërhiqet, ditët e ardhshme do të jenë vendimtare, pasi pritet të zgjidhet kandidati i ri demokrat.
Kush do të jetë zëvendësuesi?
Zëvendëspresidentja Kamala Harris është kandidatja kryesore për të zëvendësuar Biden, me shumë anëtarë të partisë që tashmë i kanë dhënë asaj një “votë besimi”.
Edhe vetë Biden gjatë konferencës për shtyp të 11 korrikut në kuadër të samitit të NATO-s tha se “nuk do ta kisha zgjedhur Harrisin si zëvendëspresidente nëse nuk do të besoja se ajo kishte kredencialet për të qenë presidente”.
Por kandidatura e Harris nuk konsiderohet, sepse ajo është nënkryetare. Partia Demokratike mund të zgjedhë dikë tjetër për të pasuar Biden, ndoshta një guvernator me ndikim dhe popullaritet të shtuar brenda partisë.
Ndër emrat që qarkullojnë në debatin publik si kandidatë të mundshëm për nominimin presidencial demokrat për të zëvendësuar Biden janë Gavin Neësom nga Kalifornia, Gretchen Ëhitmer nga Michigan dhe J. B. Pritzker nga Illinois.
Si do të zgjidhet kandidati i ri?
Ndryshe nga dorëheqja e një presidenti, ku zëvendëspresidenti promovohet automatikisht me statut për të zënë vendin e tij, një tërheqje vullnetare e Biden nga gara nuk rezulton në zgjedhjen automatike të Harris.
Megjithëse shumica e demokratëve dhe analistëve e shohin atë si zëvendësuesin më të mundshëm, delegatët që do të thirren për të vulosur nominimin në konventën e gushtit në Çikago janë të lirë të votojnë për cilindo kandidat që preferojnë.
Nëse demokratët nuk mund të mblidhen rreth një personi, atëherë mundësia e një konvente të hapur ka të ngjarë, diçka që ka ndodhur që nga viti 1968. Dhe e gjithë kjo, natyrisht, në kornizën e ngushtë kohore prej 100 ditësh para zgjedhjeve.
Në këtë rast, përleshjet në prapaskenë pritet të jenë të ashpra, ku kandidatët e mundshëm do të konkurrojnë për votën e delegatëve individualë.
Vihet re se në konventën e fundit demokratike të hapur, 56 vjet më parë, partia u nda në dy kampe, midis atyre që mbështesnin dhe atyre që kundërshtonin luftën në Vietnam, me proceset e trazuara që detyroi komitetin demokrat të kthehej në një plan për ndryshoni procedurat.
Sa shpejt mund të zgjidhet një kandidat?
Edhe nëse zëvendësimi miratohet me shumicë dërrmuese nga vetë Biden dhe partia, ai nuk do të emërohet zyrtarisht nëse delegatët nuk votojnë për të.
Komiteti Kombëtar Demokratik ka njoftuar një votim virtual që mund të fillojë që në javën e parë të gushtit për të zgjedhur kandidatin e tij presidencial. Në thelb, ky është një takim jozyrtar, me profil të ulët, për të sqaruar tendencat dhe për të “bllokuar” joformalisht nominimet.
Nëse ky plan nuk ka sukses, atëherë kandidati do të zgjidhet drejtpërdrejt në konferencën e cila fillon më 19 gusht.
Megjithatë, realisht, e vetmja mënyrë se si Biden mund të zëvendësohet në këtë fazë të ciklit zgjedhor është nëse ai dorëhiqet, vdes ose ka probleme shëndetësore.
Çfarë tregojnë sondazhet?
Megjithëse Harris shihet gjerësisht si zgjidhja e preferuar për të zëvendësuar Biden, sondazhet e fundit tregojnë pak ndryshim në vlerësimet e të dyve në krahasim me ato të Trump.
Konkretisht, sipas mesatares së 11 sondazheve të Ëashington Post pas debatit të qershorit, Trump kryeson Biden me 1.9 pikë, ndërsa Harris kryeson me 1.5 pikë.
Një sondazh i Ëashington Post-ABC Neës-Ipsos këtë muaj zbuloi se 44 përqind e amerikanëve në përgjithësi thanë se do të ishin “të kënaqur” nëse Biden tërhiqej dhe Harris të bëhej kandidatja demokrate.
Në të njëjtin sondazh, 29% e demokratëve dhe të pavarurve me prirje demokratike favorizuan Harrisin si kandidat nëse Biden tërhiqet, ndërsa 7% favorizuan emërimin e guvernatorit të Kalifornisë Gavin Newsom (D), 4% për ish-Zonjën e Parë, Michelle Obama; % për Sekretarin e Transportit Pete Buttigieg dhe Guvernatorin e Miçiganit Gretchen Whitmer (D).
Gjysma e demokratëve nuk përmendi asnjë emër.
Çfarë do të ndodhë me paratë që Biden ka mbledhur?
Tashmë, disa nga financuesit e fuqishëm të partisë u shfaqën jashtëzakonisht të shqetësuar për gjendjen fizike dhe mendore të Biden, si dhe për hapjen e votimit në favor të Donald Trump.
Nëse Biden tërhiqet nga gara, paratë e tij të fushatës konsiderohen si “kapital i tepërt i fushatës” që mund t’i atribuohet Komitetit Kombëtar Demokratik ose një komiteti të pavarur shpenzimesh.
Disa avokatë dhe zyrtarë demokratë, të cilët folën në kushte anonimiteti, argumentojnë se për shkak se emri i Harris është përfshirë në dokumentet e paraqitura në Komisionin Federal të Zgjedhjeve, Biden mund t’i japë asaj kontrollin e llogarisë nëse largohet.
Megjithatë, siç argumentojnë avokatët republikanë për financimin e fushatës, ky version ligjor nuk është testuar. Sipas Charlie Spies, si Biden ashtu edhe Harris do të duhet të mbështeten zyrtarisht nga partia e tyre për të “zhbllokuar” donacionet.
Nëse Partia Demokratike zgjedh një kandidat që nuk është Harris, fushata e Bidenit mund t’i transferojë paratë e saj tek Partia Demokratike.