Katastrofë në Iran: 233 të vrarë në protestat që kanë hyrë në javën e pestë

Protestuesit intensifikuan demonstratat antiqeveritare në rrugët kryesore dhe në universitete në disa qytete anembanë Iranit të shtunën.
Vëzhguesit e të drejtave të njeriut njoftuan për qindra të vdekur, përfshirë fëmijë, ndërsa lëvizja hyri në javën e saj të pestë.

Protestuesit brohoritën “Poshtë Diktatori” në rrugët e Ardabilit në veriperëndim të vendit. Studentët u mblodhën para universiteteve në Kermanshah, Rasht dhe Teheran, sipas videove në mediat sociale, transmeton Zeri i Amerikës.

Në qytetin e Sanandajt, një pikë e nxehtë për demonstratat në rajonin verior kurd, vajzat e shkollës brohoritën, “Grua, jetë, liri”, në një rrugë qendrore.

Protestat shpërthyen pas zemërimit publik për vdekjen e 22-vjeçares Mahsa Amini në paraburgim nga policia. Ajo u arrestua nga policia morale e Iranit në Teheran për shkelje të kodit të rreptë të veshjes së Republikës Islamike. Qeveria e Iranit këmbëngul se Amini nuk u keqtrajtua në paraburgim nga policia, por familja e saj thotë se trupi i saj kishte mavijosje dhe shenja të tjera rrahjeje pasi u ndalua.

Të paktën 233 protestues janë vrarë që kur filluan demonstratat që përfshinë Iranin më 17 shtator, sipas monitoruesit të të drejtave të njeriut me qendër në SHBA, HRANA.

Grupi thotë se 32 nga të vdekurit ishin nën moshën 18 vjeç. Më herët, organizata për të Drejtat e Njeriut në Iran me qendër në Oslo kishte vlerësuar se ishin vrarë 201 vetë.

Autoritetet iraniane i kanë quajtur trazirat një komplot perëndimor, pa dhënë prova.

Zemërimi publik në Iran ka arritur në një pikë kulmore pas vdekjes së 22 vjeçares Amini, duke bërë që vajzat dhe gratë të heqin shamitë e detyrueshme në rrugë në shenjë solidariteti.

Sektorë të tjerë të shoqërisë, përfshirë punëtorët e naftës, i janë bashkuar gjithashtu lëvizjes, e cila është përhapur në të paktën 19 qytete, duke u bërë një nga sfidat më të mëdha për teokracinë e Iranit që nga Lëvizja e Gjelbër e vendit në vitin 2009.

Grevat rifilluan të shtunën në qytetet kyçe anembanë rajonit kurd, duke përfshirë Saqqezin, vendlindjen e Aminit dhe Bukanin dhe Sanandajn ku filluan protestat.

Qeveria është përgjigjur me masa brutale, duke arrestuar aktivistë dhe organizatorë të protestës, duke sulmuar emra të famshëm iranianë për shprehjen e mbështetjes së tyre, madje edhe duke konfiskuar pasaportat e tyre dhe duke përdorur municion dhe gaz lotsjellës për të shpërndarë turmat, duke shkaktuar vdekje mes protestuesve.

Në një video të shpërndarë gjerësisht të shtunën, anëtarët e Basij-it, një grup vullnetar paraushtarak veshur me rroba civile, shihen duke detyruar një grua të futej në një makinë dhe duke qëlluar plumba në ajër mes një proteste në Gohardasht, në Iranin verior.

Ndërprerjet e përhapura të internetit e kanë bërë gjithashtu të vështirë komunikimin e protestuesve me botën e jashtme, ndërsa autoritetet iraniane kanë arrestuar të paktën 40 gazetarë që nga fillimi i trazirave, sipas Komitetit për Mbrojtjen e Gazetarëve.