SHBA-ja nuk do të qëndrojë në luftëra që nuk përfundojnë kurrë

Fjalimi i plotë i presidentit amerikan, Joe Biden rreth situatës në Afganistan është publikuar në faqen zyrtare të Shtëpisë së Bardhë, ndërsa Klankosova.tv ju sjell të përkthyer në gjuhën shqipe.
Dua të flas sot për situatën në Afganistan: zhvillimet që kanë ndodhur javën e fundit dhe hapat që po ndërmarrim për të adresuar ngjarjet që po zhvillohen me shpejtësi.

Ekipi im i sigurisë kombëtare dhe unë kemi qenë duke monitoruar nga afër situatën në terren në Afganistan dhe po lëvizim shpejt për të zbatuar planet që kishim vendosur për t’iu përgjigjur çdo zonë elektorale, përfshirë – dhe rastësitë – përfshirë kolapsin e shpejtë që po shohim tani.

Do të flas më shumë për hapat specifikë që po ndërmarrim, por dua t’i kujtoj të gjithëve se si arritëm këtu dhe cilat janë interesat e Amerikës në Afganistan.

Ne shkuam në Afganistan gati 20 vjet më parë me qëllime të qarta: për ata që na sulmuan më 11 shtator 2001 dhe që të siguroheshim se Al Qaeda nuk do ta përdorë Afganistanin si një bazë nga e cila do të na sulmojë përsëri.

Ne e bëmë atë. Ne e degraduam rëndë Al Qaedan në Afganistan. Ne kurrë nuk hoqëm dorë nga gjuetia për Osama bin Ladenin dhe e morëm atë. Ndodhi një dekadë më parë.

Misioni ynë në Afganistan nuk ishte menduar kurrë të ketë qenë ndërtimi i kombit. Asnjëherë nuk ishte menduar krijimi i një demokracie të unifikuar dhe të centralizuar.

Interesi ynë i vetëm jetik kombëtar në Afganistan mbetet edhe sot ai që ka qenë gjithmonë: parandalimi i një sulmi terrorist në atdheun amerikan.

Unë kam argumentuar për shumë vjet që misioni ynë duhet të fokusohet ngushtë në antiterrorizëm – jo kundër rebelimit ose ndërtimit të kombit. Kjo është arsyeja pse unë e kundërshtova rritjen kur u propozua në 2009 sa isha Zëvendëspresident.

Dhe kjo është arsyeja pse, si President, jam i bindur se ne të përqendrohemi në kërcënimet me të cilat përballemi sot në 2021 – jo kërcënimet e shkuara.

Sot, kërcënimi terrorist është shpërndarë edhe përtej Afganistanit: al Shabaab në Somali, al Kaeda në Gadishullin Arabik, al-Nusra në Siri, ISIS duke u përpjekur të krijojë një kalifat në Siri dhe Irak dhe duke krijuar filiale në shumë vende në Afrikë dhe Azi. Këto kërcënime kërkojnë vëmendjen dhe burimet tona.

Ne kryejmë misione efektive kundër terrorizmit kundër grupeve terroriste në vende të shumta ku nuk kemi një prani të përhershme ushtarake.

Nëse është e nevojshme, ne do të bëjmë të njëjtën gjë në Afganistan. Ne kemi zhvilluar aftësinë kundër terrorizmit mbi horizontin që do të na lejojë t’i mbajmë sytë të vendosur fort mbi çdo kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj Shteteve të Bashkuara në rajon dhe të veprojmë shpejt dhe me vendosmëri nëse është e nevojshme.

Kur erdha në detyrë, trashëgova një marrëveshje që Presidenti Trump negocioi me talibanët. Sipas marrëveshjes së tij, forcat amerikane do të ishin jashtë Afganistanit deri më 1 maj 2021 – pak më shumë se tre muaj pasi kam marrë detyrën.

Forcat amerikane tashmë ishin tërhequr gjatë administratës Trump nga afërsisht 15 mijë e 500 forca amerikane në 2 mijë e 500 trupa në vend teksa talibanët ishin ushtarakët më të fuqishëm që nga viti 2001.

Zgjedhja që duhej të bëja, si Presidenti juaj, ishte ose të zbatoja atë marrëveshje ose të isha gati të kthehesha në luftimin e talibanëve në mes të sezonit të pranverës.

Nuk do të kishte armëpushim pas 1 majit. Nuk kishte marrëveshje për mbrojtjen e forcave tona pas 1 majit. Nuk kishte status quo të stabilitetit pa viktima amerikane pas 1 majit.

Ekzistonte vetëm realiteti i ftohtë ose i zbatimit të marrëveshjes për tërheqjen e forcave tona, ose përshkallëzimi i konfliktit dhe dërgimi i mijëra trupave amerikane përsëri në luftime në Afganistan, duke hyrë në dekadën e tretë të konfliktit.

Unë qëndroj plotësisht prapa vendimit tim. Pas 20 vjetësh, kam mësuar në mënyrën e vështirë se nuk ka pasur kurrë një kohë të mirë për të tërhequr forcat amerikane.

Kjo është arsyeja pse ne ishim akoma atje. Ishim sy hapur për rreziqet. Ne kemi planifikuar për çdo rast.

Por unë gjithmonë i premtova popullit amerikan se do të jem drejtpërdrejt me ju. E vërteta është: Kjo u shpalos më shpejt nga sa kishim parashikuar.

Pra, çfarë ka ndodhur? Drejtuesit politikë të Afganistanit hoqën dorë dhe ikën nga vendi. Ushtria afgane u rrëzua, ndonjëherë pa u përpjekur për të luftuar.

Nëse ka ndonjë gjë, zhvillimet e javës së kaluar përforcuan se përfundimi i përfshirjes ushtarake amerikane në Afganistan tani ishte vendimi i duhur.

Trupat amerikane nuk mund dhe nuk duhet të luftojnë në një luftë dhe të vdesin në një luftë që forcat afgane nuk janë të gatshme të luftojnë për veten e tyre. Kemi shpenzuar mbi një trilion dollarë. Ne trajnuam dhe pajisëm një forcë ushtarake afgane prej rreth 300,000 të fuqishme – tepër të pajisura mirë – një forcë më e madhe në madhësi se ushtritë e shumë prej aleatëve tanë të NATO -s.

Ne u dhamë atyre çdo mjet që ata mund të kenë nevojë. Ne i paguam pagat e tyre, të siguruara për mirëmbajtjen e forcës së tyre ajrore – diçka që talibanët nuk e kanë. Talibanët nuk kanë forcë ajrore. Ne siguruam mbështetje të ngushtë ajrore.

Ne u dhamë atyre çdo shans për të përcaktuar të ardhmen e tyre. Ajo që ne nuk mund t’u siguronim atyre ishte vullneti për të luftuar për atë të ardhme.

Ka disa njësi dhe ushtarë shumë të guximshëm dhe të aftë të forcave speciale afgane, por nëse Afganistani nuk është në gjendje të bëjë ndonjë rezistencë të vërtetë ndaj talibanëve tani, nuk ka asnjë shans që 1 vit – 1 vit më shumë, 5 vjet më shumë, ose 20 vjet më shumë SHBA çizmet ushtarake në terren do të kishin bërë ndonjë ndryshim.

Dhe ja çfarë besoj në thelbin tim: është e gabuar të urdhërosh trupat amerikane të rriten kur forcat e armatosura të Afganistanit nuk do ta bënin këtë. Nëse udhëheqësit politikë të Afganistanit nuk do të ishin në gjendje të mblidheshin për të mirën e popullit të tyre, të paaftë për të negociuar për të ardhmen e vendit të tyre, kur patatet të prisheshin, ata kurrë nuk do ta kishin bërë këtë derisa trupat amerikane të mbeteshin në Afganistan duke mbajtur barrën më të madhe të duke luftuar për ta.

Dhe konkurrentët tanë të vërtetë strategjikë – Kina dhe Rusia – nuk do të donin asgjë më shumë se Shtetet e Bashkuara për të vazhduar të fusë miliarda dollarë në burime dhe vëmendje për të stabilizuar Afganistanin pafundësisht.

Kur prita Presidentin Ghani dhe Kryetarin Abdullah në Shtëpinë e Bardhë në qershor dhe përsëri kur fola me Ghani në telefon në korrik, ne kishim biseda shumë të sinqerta. Ne biseduam se si Afganistani duhet të përgatitet për të luftuar luftërat e tyre civile pasi ushtria amerikane të largohet, për të pastruar korrupsionin në qeveri në mënyrë që qeveria të funksionojë për popullin afgan. Ne folëm gjerësisht për nevojën që udhëheqësit afganë të bashkohen politikisht.

Ata nuk arritën të bëjnë asgjë nga kjo.

Unë gjithashtu i nxita ata të angazhoheshin në diplomaci, të kërkonin një zgjidhje politike me talebanët. Kjo këshillë u refuzua kategorikisht. Zoti Ghani këmbënguli se forcat afgane do të luftonin, por padyshim që ai kishte gabuar.

Kështu që më la të pyes përsëri ata që argumentojnë se ne duhet të qëndrojmë: Sa gjenerata të tjera të vajzave dhe djemve të Amerikës do të më kishit dërguar për të luftuar afganët – luftën civile të Afganistanit kur trupat afgane nuk do ta bëjnë këtë? Edhe sa jetë – jetë amerikane – ja vlen? Sa rreshta të pafund të gurëve të varreve në Varrezat Kombëtare Arlington?

Unë jam i qartë në përgjigjen time: Unë nuk do të përsëris gabimet që kemi bërë në të kaluarën – gabimi i qëndrimit dhe luftimit të pafund në një konflikt që nuk është në interesin kombëtar të Shteteve të Bashkuara, të dyfishimit të një civile luftë në një vend të huaj, të përpjekjes për të rimarrë një vend përmes dislokimeve të pafundme ushtarake të forcave amerikane.

Këto janë gabimet që nuk mund të vazhdojmë t’i përsërisim, sepse ne kemi interesa të rëndësishme jetësore në botë që nuk mund t’i përballojmë t’i injorojmë.

Unë gjithashtu dua të pranoj se sa e dhimbshme është kjo për shumë prej nesh. Skenat që ne po shohim në Afganistan, janë shqetësuese, veçanërisht për veteranët tanë, diplomatët tanë, punonjësit humanitarë, për këdo që ka kaluar kohë në terren duke punuar për të mbështetur popullin afgan.

Për ata që kanë humbur të dashurit në Afganistan dhe për amerikanët që kanë luftuar dhe kanë shërbyer në vend – i shërbejnë vendit tonë në Afganistan – kjo është thellësisht, thellësisht personale.

Është edhe për mua. Unë kam punuar në këto çështje për aq kohë sa dikush. Unë kam qenë në të gjithë Afganistanin gjatë kësaj lufte – ndërsa lufta po vazhdonte – nga Kabuli në Kandahar në Luginën e Kunarit.

Unë kam udhëtuar atje në katër raste të ndryshme. U takova me njerëzit. Kam folur me drejtuesit. Kam kaluar kohë me trupat tona. Dhe unë kuptova nga dora e parë atë që ishte dhe nuk ishte e mundur në Afganistan.

Pra, tani ne jemi fercus [sic] – të fokusuar në atë që është e mundur.

Ne do të vazhdojmë të mbështesim popullin afgan. Ne do të udhëheqim me diplomacinë tonë, ndikimin tonë ndërkombëtar dhe ndihmën tonë humanitare.

Ne do të vazhdojmë të bëjmë presion për diplomaci dhe angazhim rajonal për të parandaluar dhunën dhe destabilitetin.

Ne do të vazhdojmë të flasim për të drejtat themelore të popullit afgan – të grave dhe vajzave – ashtu siç flasim në të gjithë botën.

Unë kam qenë i qartë se të drejtat e njeriut duhet të jenë qendra e politikës sonë të jashtme, jo periferia. Por mënyra për ta bërë këtë nuk është përmes vendosjeve të pafundme ushtarake; është me diplomacinë tonë, mjetet tona ekonomike dhe duke mbledhur botën për t’u bashkuar me ne.

Tani, më lejoni të paraqes misionin aktual në Afganistan. Më kërkuan të autorizoja – dhe e bëra – 6,000 trupa amerikane për t’u vendosur në Afganistan me qëllim për të ndihmuar në largimin e personelit civil amerikan dhe aleat nga Afganistani, dhe për të evakuuar aleatët tanë afganë dhe afganët e cenueshëm në siguri jashtë Afganistanit.

Trupat tanë po punojnë për të siguruar fushën ajrore dhe për të siguruar funksionimin e vazhdueshëm të fluturimeve civile dhe ushtarake. Ne po marrim kontrollin e trafikut ajror.

Ne kemi mbyllur me siguri ambasadën tonë dhe kemi transferuar diplomatët tanë. Zhytja jonë- prania jonë diplomatike tani është konsoliduar edhe në aeroport.

Gjatë ditëve të ardhshme, ne synojmë të transportojmë mijëra qytetarë amerikanë që kanë jetuar dhe punuar në Afganistan.

Ne gjithashtu do të vazhdojmë të mbështesim largimin e sigurt të personelit civil – personelit civil të aleatëve tanë që janë ende duke shërbyer në Afganistan.

Operacioni Aleatët Refugjatë [Refugjati], të cilin e njoftova në korrik, tashmë ka zhvendosur 2,000 afganë që kanë të drejtë për Vizat Speciale të Imigrimit dhe familjet e tyre në Shtetet e Bashkuara.

Në ditët në vijim, ushtria amerikane do të ofrojë ndihmë për të lëvizur më shumë afganë të kualifikuar për SIV dhe familjet e tyre jashtë Afganistanit.

Ne po zgjerojmë gjithashtu aksesin e refugjatëve për të mbuluar afganët e tjerë të prekshëm që punuan për ambasadën tonë: agjencitë joqeveritare amerikane-ose organizatat joqeveritare amerikane; dhe afganët të cilët përndryshe janë në rrezik të madh; dhe agjencitë e lajmeve amerikane.

Unë e di se ka shqetësime pse nuk filluam evakuimin e afganëve – civilëve më herët. Një pjesë e përgjigjes është se disa nga afganët nuk donin të largoheshin më herët – ende shpresëdhënës për vendin e tyre. Dhe një pjesë ishte sepse qeveria afgane dhe përkrahësit e saj na dekurajuan që të mos organizonim një eksod masiv për të shmangur shkaktimin, siç thanë ata, “krizë besimi”.

Trupat amerikane po e kryejnë këtë mision në mënyrë profesionale dhe aq efektive sa bëjnë gjithmonë, por nuk është pa rreziqe.

Ndërsa kryejmë këtë largim, ne i kemi bërë të qartë talibanëve: Nëse ata sulmojnë personelin tonë ose ndërpresin operacionin tonë, prania e SHBA do të jetë e shpejtë dhe përgjigja do të jetë e shpejtë dhe e fuqishme. Ne do ta mbrojmë popullin tonë me forcë shkatërruese nëse është e nevojshme.

Misioni ynë aktual ushtarak do të jetë i shkurtër në kohë, i kufizuar në fushë dhe i fokusuar në objektivat e tij: Çojini njerëzit tanë dhe aleatët tanë në siguri sa më shpejt të jetë e mundur.

Dhe pasi të kemi përfunduar këtë mision, ne do të përfundojmë tërheqjen tonë ushtarake. Ne do t’i japim fund luftës më të gjatë të Amerikës pas 20 vitesh gjakderdhje.

Ngjarjet që po shohim tani janë fatkeqësisht dëshmi se asnjë forcë ushtarake nuk do të siguronte një Afganistan të qëndrueshëm, të bashkuar dhe të sigurt – i njohur në histori si “varrezat e perandorive”.

Ajo që po ndodh tani mund të ketë ndodhur po aq lehtë 5 vjet më parë ose 15 vjet në të ardhmen. Ne duhet të jemi të sinqertë: Misioni ynë në Afganistan ka marrë shumë hapa të gabuar – ka bërë shumë hapa të gabuar gjatë dy dekadave të fundit.

Tani jam Presidenti i katërt amerikan që kryesoj luftën në Afganistan – dy demokratë dhe dy republikanë. Unë nuk do t’ia kaloj këtë përgjegjësi përgjegjësisë një Presidenti të pestë.

Unë nuk do ta mashtroj popullin amerikan duke pretenduar se vetëm pak më shumë kohë në Afganistan do të bëjë ndryshimin. As nuk do të tërhiqem nga pjesa ime e përgjegjësisë për atë se ku jemi sot dhe sesi duhet të ecim përpara nga këtu.

Unë jam President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe paraja ndalon me mua.

Jam shumë i trishtuar nga faktet me të cilat përballemi tani. Por nuk më vjen keq për vendimin tim për t’i dhënë fund luftimeve të Amerikës në Afganistan dhe për të mbajtur një fokus lazer në misionet tona kundër terrorizmit atje dhe në pjesë të tjera të botës.

Misioni ynë për të degraduar kërcënimin terrorist të al Kaedës në Afganistan dhe për të vrarë Osama bin Laden ishte një sukses.

Përpjekja jonë dhjetëvjeçare për të kapërcyer historinë shekullore dhe për të ndryshuar dhe rimarrë përgjithmonë Afganistanin nuk ishte, dhe unë shkrova dhe besova se nuk mund të ishte kurrë.

Unë nuk mund dhe nuk do të kërkoj nga trupat tona që të luftojnë pafund në një tjetër-në luftën civile të një vendi tjetër, duke marrë viktima, duke pësuar lëndime shkatërruese të jetës, duke i lënë familjet të thyera nga pikëllimi dhe humbja.

Kjo nuk është në interesin tonë të sigurisë kombëtare. Nuk është ajo që duan njerëzit amerikanë. Nuk është ajo që meritojnë trupat tanë, të cilët kanë sakrifikuar aq shumë gjatë dy dekadave të fundit.

Unë u angazhova ndaj popullit amerikan kur kandidova për President se do t’i jepja fund përfshirjes ushtarake të Amerikës në Afganistan. Dhe ndërsa ishte e vështirë dhe e çrregullt – dhe po, larg nga e përsosura – unë e kam nderuar atë angazhim.

Më e rëndësishmja, unë u bëra një zotim burrave dhe grave trima që i shërbejnë këtij kombi, se nuk do t’i kërkoja që të vazhdonin të rrezikonin jetën e tyre në një aksion ushtarak që duhej të kishte përfunduar shumë kohë më parë.

Udhëheqësit tanë e bënë atë në Vietnam kur arrita këtu si i ri. Nuk do ta bëj në Afganistan.

Unë e di që vendimi im do të kritikohet, por unë do të preferoja ta merrja gjithë atë kritikë sesa t’ia kaloja këtë vendim një Presidenti tjetër të Shteteve të Bashkuara – edhe një tjetër – një të pesti.

Sepse është ai i duhuri – është vendimi i duhur për njerëzit tanë. E drejta për anëtarët tanë të guximshëm të shërbimit që kanë rrezikuar jetën e tyre duke i shërbyer kombit tonë. Dhe është e duhura për Amerikën.

Pra, faleminderit. Zoti i ruajt trupat tona, diplomatët tanë dhe të gjithë amerikanët trima që shërbejnë në rrugën e dëmit.