Tregu i kompensimit të karbonit mund të vlejë 200 miliardë dollarë deri në vitin 2050

Kompanitë dhe njerëzit që duan të reduktojnë ndikimin e emetimeve të karbonit po mendojnë një metodë të re: Kompensimin e karbonit. Pra, çfarë është ajo, saktësisht? Ideja është që çdo proces i emetimit të karbonit mund të kompensohet duke paguar dikë tjetër për të mbjellë pemë, për të ruajtur një pyll ose për të krijuar energji të rinovueshme.

Në parim, është një ide e mrekullueshme dhe që i ndihmon njerëzit të ndihen më pak fajtorë për aktivitetet e tyre që ndotin ambientin. Tregu për kompensimet e karbonit pritet të arrijë në 200 miliardë dollarë deri në vitin 2050, sipas bankës gjermane Berenberg, duke e bërë atë një biznes me potencial masiv.

Por industria është ende relativisht e re dhe jashtëzakonisht e ndërlikuar. Ekspertët kanë hedhur dyshime mbi përfitimet klimatike të disa programeve të kompensimit  dhe nuk ka mënyrë më të mirë për të mbrojtur planetin sesa duke dekarbonizuar me shpejtësi sistemet dhe industritë tona të energjisë, raporton abcnews.al

Protokolli i Kiotos

Kompensimi i karbonit i ka rrënjët në marrëveshjen historike të Kombeve të Bashkuara për klimën në vitin 1997, Protokolli i Kiotos, ku kombet e industrializuara ranë dakord të zvogëlojnë emetimet e tyre të karbonit.   Ndërsa njerëzit u ndërgjegjësuan për krizën klimatike, gjithashtu u rrit edhe dëshira për individët dhe kompanitë për të kompensuar emetimet e tyre përmes kompensimeve vullnetare, jo përmes skemave qeveritare.

Fuqia e njerëzve

Tregu vullnetar është i vogël, por po rritet me shpejtësi. Në vitin 2020, firma konsulente McKinsey vlerëson se rreth 95 milionë tonë metrikë  të dioksidit të karbonit u kompensuan, ose më shumë se dyfishi i nivelit në vitin 2017. Edhe pse një rritje e madhe, kjo shifër është ende vetëm rreth 0.25% e 38 miliardë tonë metrikë të emetuar gjatë 2019.

Shumë linja ajrore u ofrojnë konsumatorëve mundësinë për të kompensuar fluturimet për një tarifë të vogël shtesë. Kritika ndaj tregut vullnetar zakonisht ka të bëjë me metodologjinë me të cilën llogariten emetimet e karbonit. Për shembull, disa ofrojnë kredi për ruajtjen e një pylli ekzistues – jo mbjelljen e një pylli të ri.

Rreth 12% e emetimeve globale shkaktohen nga shpyllëzimi, sipas Unionit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës. Sipas një raporti të  Amnesty International,  njerëzit në Kenia u larguan me dhunë nga shtëpitë e tyre në pyllin Embobut dhe i morën tokat si pjesë e një plani qeveritar për të zvogëluar shpyllëzimin.

Megjithatë, kompensimet mund të jenë një mjet shpëtimi për ekosistemet thithëse të karbonit. Kur Covid-19 pengoi industrinë e turizmit, shumë zona të mbrojtura në të gjithë botën humbën një burim kryesor të financimit të tyre të ruajtjes. Megjithatë, në Kodrat Chyulu të Kenias, humbja e të ardhurave nga ekoturizmi lejoi autoritetet të punësojnë më shumë rojtarë për të ndaluar gjuetinë e paligjshme dhe shpyllëzimin, sipas Conservation International.

Ruajtja dhe ripyllëzimi i pyjeve ruan biodiversitetin, përmirëson shëndetin e tokës dhe mbron nga erozioni dhe përmbytjet. Në fund të fundit, kompensimet mund të parandalojnë ndryshimin e klimës. Zgjidhja për ndryshimin e klimës është dekarbonizimi i shpejtë i sistemeve tona energjetike.