Materiali më i vjetër i gjetur ndonjëherë në Tokë paraqet të gjithë Sistemin Diellor

Studiuesit kanë zbuluar materialin më të vjetër në Tokë – dhe është shumë më i vjetër se vetë planeti. Kokrra të vogla të izoluara nga një meteorit që ra në Australi u zbuluan se ishin midis 5 dhe 7 miliardë vjeç, që do të thotë se ata paraqesin Tokën, Diellin dhe vetë Sistemin Diellor.

Në vitin 1969, një top zjarri u pa duke shpërthyer në qiell afër Murchison, Victoria, Australi. Fragmente të meteorit që arrijnë në 100 kg u gjetën në një sipërfaqe prej mbi 13 km katrorë. Me kaq shumë gurë hapësinor të çuditshëm të zbuluar, meteoriti i Murchison është studiuar gjerësisht, duke dhënë disa rezultate interesante.

Vetëm vitin e kaluar, për shembull, u zbulua se përmbajnë sheqerna jashtëtokësore të domosdoshme për jetën. Dhe tani, studiuesit kanë zbuluar se meteori Murchison gjithashtu përmban mostra të materialit më të vjetër që është gjetur ndonjëherë në Tokë. Rreth 30 vjet më parë u zbulua se shkëmbinjtë strehonin ‘kokrra pre-diellore’ – kokrra të vogla karbiti silici më të vjetër se Dielli. Por mosha e tyre e saktë nuk ishte përcaktuar deri më tani.

Për ta kuptuar këtë, studiuesit në studimin e ri matën se sa kohë këto kokrra para-diellore ishin ekspozuar ndaj rrezeve kozmike. Këto grimca të energjisë së lartë rrjedhin rreth hapësirës dhe mund të kalojnë nëpër lëndë të ngurta, duke krijuar elemente të reja brenda mineraleve ekzistuese pasi bashkëveprojnë me to. Kjo do të thotë se shkencëtarët mund të matin sasinë e këtyre elementeve të rinj në kokrra për të përcaktuar se sa kohë ishin duke notuar përreth në hapësirë – dhe, në fund të fundit, sa të vjetra janë.

Duke vepruar kështu, ekipi zbuloi se shumica e kokrrave ishin të vjetra midis 4.6 dhe 4.9 miliardë vjet. Vetë Dielli është në skajin më të ri të këtij diapazoni, në moshën 4,6 miliardë vjeç, ndërsa Toka rreth 4.5 miliardë vjet. Por kokrrat më të vjetra datojnë për më shumë se 5.5 miliardë vjet, duke i bërë ato materialin më të vjetër të njohur në Tokë. Ekipi thotë se historia e këtyre kokrrave mund të gjurmohet edhe më tej, te yjet që lindën rreth 7 miliardë vjet më parë. Sipas studiuesve, ky konstatim sugjeron që galaktika jonë kaloi nëpër një periudhë të formimit intensiv të yjeve rreth asaj kohe.

Kokrrat para-diellore janë zbuluar edhe në meteoritë të tjerë më parë, si guri Hipatia dhe LAP-149, por epokat e tyre nuk ishin në gjendje të zbuloheshin.