A mbron vaksina ndaj variantit Delta të virusit?

Për herë të parë në më shumë se një vit, ka një dritë shprese se pandemia mund të marrë fund, por ekspertët ende shqetësohen se mund të kthehet për shkak të mutacioneve të reja në virus dhe ndoshta edhe më i fortë.

Një shqetësim i madh për momentin është lloji delta, shumë ngjitës dhe ndoshta më i rrezikshëm, i cili u identifikua për herë të parë në Indi në dhjetor 2020, shkruan Science Alert.

Ai u përhap me shpejtësi në Indi, dhe më pas në Britaninë e Madhe, duke shkaktuar një numër në rritje të njerëzve të infektuar dhe të vdekur. Rasti i parë i infeksionit të llojit delta në Shtetet e Bashkuara u diagnostikua disa muaj më parë, dhe numri i të infektuarve tani po rritet me shpejtësi atje. Delta po zgjerohet gjithashtu në Evropë dhe është regjistruar edhe në Kosovë.

Specialistja e sëmundjeve infektive nga Shkolla e Mjekësisë në Universitetin Yale, Inci Yaldirim, nuk u befasua nga zhvillimi i situatës.

“Të gjithë viruset evoluojnë dhe ndryshojnë me kalimin e kohës, duke u përhapur dhe replikuar,” tha ajo.

Por delta është unike për sa shpejt përhapet, tha F. Perry Wilson, një epidemiolog në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Yale. “Delta sigurisht që do të përshpejtojë pandeminë në të gjithë botën,” tha ai.

Deri në fund të qershorit, delta tashmë përbënte më shumë se 20 për qind të rasteve të infeksionit në Shtetet e Bashkuara. Ky numër po rritet me shpejtësi, kështu që pritet që së shpejti të mbizotërojë edhe në atë vend.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) vlerësoi se ky lloj virusi është “më i shpejti dhe më i forti”. “Është në të vërtetë mjaft dramatike sesi shkalla e rritjes do të ndryshojë,” tha Wilson.

“Delta po përhapet 50 për qind më shpejt se alfa, e cila ishte 50 për qind më ngjitëse se varianti origjinal i virusit, që do të thotë se varianti i ri është 75 për qind më ngjitës sesa origjinali”, shtoi ai.

“Në një mjedis të papërmbajtur, në të cilin askush nuk është vaksinuar dhe nuk mban maskë, vlerësohet se personi mesatar i infektuar me variantin origjinal do të infektojë 2.5 persona të tjerë”, tha Wilson, duke shtuar se delta në të njëjtin mjedis do të përhapet nga një person në ndoshta 3.5 ose 4.

Pyetja e rëndësishme është nëse llojet delta të virusit do t’ju bëjnë më të sëmurë sesa virusi origjinal. “Bazuar në monitorimin e shtrimeve në spital në Britaninë e Madhe, varianti është ndoshta pak më patogjene,” tha Wilson.

Megjithëse nevojiten hulumtime të mëtejshme, informacioni i parë mbi ashpërsinë e llojeve delta përfshin kërkime nga Skocia, të cilat treguan se lloji delta ka dy herë më shumë gjasa të përfundojnë në spital të pa vaksinuar sesa kur bëhet fjalë për variantin alfa. Dhe vaksinat e kanë ulur ndjeshëm këtë rrezik.

Një pyetje tjetër ka të bëjë me atë se si varianti delta ndikon në trupin e njeriut. Ka raporte të simptomave që janë të ndryshme nga ato të shoqëruara me variantin origjinal.

“Duket se kollitja dhe humbja e nuhatjes janë më pak të shpeshta. Dhimbjet e kokës, dhimbjet e fytit, rrjedhja e hundëve dhe ethet shfaqen, bazuar në hulumtimet më të fundit në Britaninë e Madhe, ku më shumë se 90 për qind e rasteve të infeksionit janë variante delta,” tha Yaldirim.

Nuk dihet nëse varianti delta mund të shkaktojë më shumë depërtime të imunitetit, përkatësisht mund të infektojë njerëzit që janë vaksinuar ose kanë imunitet natyror nga një infeksion i mëparshëm i koronavirusit, i cili është një gjë e rrallë deri më tani.

“Imuniteti i përparimit është një çështje e madhe,” tha Wilson, duke shtuar se të paktën kur bëhet fjalë për imunitetin e prodhuar nga vaksinat e mARN, nuk duket se është një problem.

Një analizë nga Agjencia angleze e Shëndetit Publik tregoi se të paktën dy vaksina janë efektive kundër variantit delta. Vaksina Pfizer/BioNTech është 88 për qind efektive kundër sëmundjes simptomatike dhe 96 për qind kundër shtrimit në spital delta, ndërsa vaksina jo-mRNA e AstraZeneca është 60 për qind efektive kundër sëmundjes simptomatike dhe 93 për qind kundër shtrimit në spital.

Studimet ndoqën subjekte që morën të dyja dozat e vaksinës. “Pra, rreziku i tyre është dukshëm më i ulët se i një personi që nuk është vaksinuar,” tha Yaldirim.

Të dhënat mbi efektivitetin e vaksinave të tjera kundër variantit delta nuk janë ende të disponueshme, por disa ekspertë besojnë se Moderna mund të veprojë në mënyrë të ngjashme me Pfizer, pasi që të dyja janë vaksina mARN.

Gjëja më e rëndësishme që mund të bëni për të mbrojtur veten nga llojet delta është të vaksinoheni plotësisht, theksojnë mjekët. Kjo do të thotë që ju duhet të merrni të dyja dozat e vaksinës, prisni derisa të kalojnë 15 ditët e rekomanduara nga doza e dytë, për mbrojtje maksimale.